سرمایه گذاری در تولیدات گلخانه ای و تاثیرات آن در رونق اقتصادی و کارآفرینی

دومین همایش ملی صنعت و تجاری سازی کشاورزی با تاکید بر پژوهش و توسعه در بنگاه های اقتصادی و صنایع وابسته

سرمایه گذاری در تولیدات گلخانه ای و تاثیرات آن در رونق اقتصادی و کارآفرینی

1.ابراهیم پاینده نجف آبادی (رئیس هیئت مدیره موسسه دنیای کسب و کار موفق)

2.دنیا عین علی ورنوس فادرانی (مدیر عامل موسسه دنیای کسب و کار موفق)

چکیده:

این پژوهش با هدف بررسی سرمایه گذاری در تولیدات گلخانه ای و تاثیرات آن در رونق اقتصادی و کارآفرینی به اجرا در آمده است. روش گردآوری داده ها، روش اسناد کاوی و مراجعه به بانکهای اطلاعاتی و روش تحلیل داده ها از نوع استنباطی می باشد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که کشاورزی یکی از مهمترین بخش های نظام اقتصادی به شمار می رود، از این رو توسعه این مهم از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. از طرفی بایستی توجه داشت که بحران آب و کاهش چشمگیر منابع آبی، چالشی بزرگ برای همه کشورها محسوب می شود، بنابراین لازم است بر افزایش بهره وری در مصرف آب به صورت عملی تاکید شود. برهمین اساس برای مقابله با تنش آبی کشور، توسعه کشت محصولات گلخانه ای به عنوان جایگزین کشت سنتی راهکاری برای برون رفت از این چالش جدی خواهد بود. کشت گلخانه ای به عنوان روشی پیشرفته می تواند راهی مطمئن برای رونق کشاورزی به خصوص در مناطق کم آب محسوب شود. محصولات این نوع کشت برخلاف باور عموم، به دلایل کنترل آفات و بیماری ها و همچنین شرایط محیطی مناسب و رسیدگی دقیق تر، از کیفیت بالایی برخوردار و می تواند جایگزین مناسبی برای تولیدات کشت سنتی باشد زیرا کشت گلخانه ای به دلیل قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب رشد گیاهان در فصول مختلف سال و استفاده بهینه از زمین، آب، نهاده های کشاورزی، از بهترین شیوه های تولید کشاورزی است که در صورت برنامه محوری و حمایت اصولی با خود ارزش افزوده مناسب، فرصت های شغلی مستقیم و غیرمستقیم، مهار هزینه های سربار و بهبود شاخص تولیدات را همراه دارد و بدین ترتیب میتواند باعث رونق اقتصادی و کارآفرینی در کشور شود.

واژه های کلیدی: سرمایه گذاری، تولیدات گلخانه ای، رونق اقتصادی، کارآفرینی.

مقدمه

کشور ایران با وجود برخورداری از اقلیم های متفاوت آب و هوایی هر چهار فصل را دارا می باشد. برخورداری از 29میلیون هکتار اراضی مزروعی، 12میلیون هکتار جنگل، قریب به 95میلیون هکتار مرتع، دسترسی به منابع آبی به میزان 120میلیارد مکعب از پتانسیل های این بخش است، اما در مقابل یک سوم میانگین بارندگی جهانی در برابر 3برابر تبخیر و تعرق استاندارد به دلیل قرار گرفتن بر روی کمربند خشکی و خشکسالی، شرایط سرمایه گذاری در این بخش را خاص می کند (کاظمی و همکاران، 1391). لذا در ایران با توجه به کاهش میزان آب قابل استفاده جهت کشاورزی، توسعه صنعت گلخانه میتواند بعنوان یکی از راهکارهای افزایش راندمان آب مصرفی با تولید بیشترمورد ملاحظه قرار گیرد.  به عنوان مثال سطح زیر کشت گیاهان زینتی در ایران به حدود 4هزار هکتار می رسد که 50% آن زیر سقف ساختارهای گلخانه ای با پوشش پلاستیک و شیشه می باشد (احمدی و بناکار، 1390). و از طرفی کشت گلخانه ای به دلیل قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب رشد گیاهان در فصول مختلف سال و استفاده بهینه از زمین، آب، نهاده های کشاورزی، از بهترین شیوه های تولید کشاورزی است که در صورت برنامه محوری و حمایت اصولی با خود ارزش افزوده مناسب، فرصت های شغلی مستقیم و غیرمستقیم، مهار هزینه های سربار و بهبود شاخص تولیدات را همراه دارد و بدین ترتیب میتواند باعث رونق اقتصادی و کارآفرینی در کشور شود.

کاظمی و همکاران (1391)، اگر چه انواع مختلف سرمایه گذاری مکمل همدیگر هستند، ولی در افزایش تولیدات ملی به یک درجه و اندازه موثر نیستند. استفاده از انواع کارخانه ها، کارگاه ها، تجهیزات و … بدون وجود خدمات عمومی و دولتی که برای نظم و امنیت عمومی و تنظیم روابط مورد نیاز هستند قابل تصور نیست. در مجموع انواع سرمایه گذاری به صورت ذیل می باشد:

• سرمایه گذاری های مولد (مستقیم اقتصادی): سرمایه گذاری هایی هستند که نتایج آنها بطور مستقیم به تولید کالا می انجامد. برای مثال می توان به کارخانه ها، ماشین آلات، ابزار، ادوات و تجهیزات تولیدی اشاره کرد. در کشورهای توسعه یافته، این نوع سرمایه گذاری عموماً توسط بخش خصوصی صورت می گیرد.
• سرمایه گذاری های ثابت اقتصادی: سرمایه گذاری هایی هستند که فعالیت های اقتصادی را تنظیم می کنند و امکانات، تسهیلات زیربنایی، تولیدی، توزیع، مصرف و توسعه ظرفیت های اقتصادی را برای تعادل اقتصادی فراهم می آورد. این نوع سرمایه گذاری به وسیله دولت و معمولاً به دلایل متعدد از جمله تامین امکانات، بسترسازی برای امور زیربنایی و تولیدی و پشتیبانی از سرمایه های مولد و با نقش کالای واسطه ای عمل می کنند.
• سرمایه های ثابت اجتماعی: سرمایه هایی هستند که امکانات و نیازمندی های اساسی زیست مطلوب تر انسان را در جامعه فراهم آورده و آثار آن به طور مستقیم عاید کل جامعه می گردد (تصدیقی و همکاران، 1386).
• سرمایه گذاری در یک تقسیم بندی دیگر شامل دو بخش دولتی و خصوصی است و از آنجا که سرمایه گذاری دولت در کشورهای در حال توسعه یک ابزار سیاستی است، در میان سیاست مداران و طراحان اقتصادی کشورهای در حال توسعه این اعتقاد به طور گسترده وجود دارد، که سرمایه گذاری دولت محرک موثری بر افزایش سرمایه گذاری بخش خصوصی بوده و در نتیجه، ابزار قدرتمندی برای سیاست های رشد اقتصادی و ثبات است.

در ادامه بعد از شرح انواع سرمایه گذاری نوبت به معرفی انواع گلخانه می رسد زیرا بایستی بر اساس نوع کاربردی که قرار است انجام بگیرد نوع سازه گلخانه را مشخص کرد، بدین ترتیب گلخانه بر اساس نوع استفاده و کاربری آن به چهار دسته تقسیم می شود که در ذیل بطور مختصر شرح داده می شود:

• دسته اول گلخانه آموزشی:

هدف اصلی از احداث این نوع گلخانه ها آموزش مراحل کاشت، داشت، برداشت و مدیریت گلخانه به کارآموزان و دانشجویان می باشد بنابراین گلخانه باید دارای امکانات کشت خاکی و هیدروپونیک باشد، این گلخانه باید دارای تمامی استانداردهای گلخانه تجارتی بوده و کارآموز با شرایط واقعی کار، آموزش داده شود. فاصله بین کشت جهت تردد کارآموزان بیشتر از سایر گلخانه ها می باشد. این گلخانه ها مجهز به کلیه تجهیزان جانبی، گرمایشی، سرمایشی، آبیاری و سیستم های کنترل دما-رطوبت، دی اکسید کربن و … می باشد. تجهیزات دارای کمترین آلودگی صوتی بوده و فضای گلخانه همانند تمامی مکانهای آموزشی، زیبا و جذاب می باشد. گلخانه آموزشی باید در تمام فصول سال قابل استفاده باشد، نوع پوشش مناسب این گلخانه ها از شیشه یا ورقهای پلی کربنات است، به هیچ وجه پوشش های پلی اتیلنی (پوشش موقت) توصیه نمی گردد. هزینه و بازگشت سرمایه نیز موردنظر نیست.

• دسته دوم گلخانه تحقیقاتی:

هدف از احداث این نوع گلخانه ها تحقیق و اصلاح ساختار ژنتیکی، کشت بافت، تاثیر پارامترهای دما، نور، دی اکسید کربن، رطوبت، تهویه به رشد و نمو، بررسی انواع آلودگی های میکروبی، ویروسی، قارچی و آفات و بیماری ها در گُل و گیاه می باشد، بنابراین کنترل پارامترهای محیطی با سایر گلخانه ها متفاوت است. تعبیه پنجره کناری و سقفی باید بصورتی باشد که هیچگونه درز و شکافی بین پنجره و محل نصب آن نباشد. مجهز به سیستم های اتوماسیون باشند، پنجره ها مجهز به توری ضدحشره باشند، معمولاً مساحت این نوع گلخانه های تحقیقاتی 250 تا 500 مترمربع است، پوشش از شیشه یا ورقهای پلی کربنات است، معمولاً نوع کشت، هیدروپونیک و بر روی سکو انجام می گیرد، هزینه احداث این نوع گلخانه بسیار زیاد است.

• دسته سوم گلخانه سرگرمی و تفریحی:

این نوع گلخانه ها بیشتر برای نگهداری گلدانها و درختچه های زینتی خانگی مورد استفاده قرار می گیرد. زیبایی فریم این گلخانه ها به جهت استفاده آنها در فضاهای باز منازل و یا باغچه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است، مساحت این گلخانه ها به جز مواردی که از فضای داخل آن برای پذیرایی و یا استراحت استفاده می گردد، کوچک می باشد. اسکلت اصلی این گلخانه ها عمدتاً از آهن و گالوانیزه و پوشش آن نیز از شیشه و یا ورقهای پلی کربنات است.

• دسته چهارم گلخانه تجاری:

اهداف ساخت گلخانه تجاری عبارتند از: تولید محصولات خارج از فصل تولید در فضای باز، حداکثر تولید در واحد سطح، کاهش هزینه تولید در واحد سطح نسبت به تولید در فضای باز، استفاده بهینه از نهادهای کشاورزی (آب، بذر، کود، سموم و …)، استفاده از روش کشت هیدروپونیک (آبکشت)، کنترل (آفات، آلودگی ها، بیماری ها)، اشتغالزایی، استفاده از زمین هایی که امکان کشت باز در آنها وجود ندارد، قابلیت رقابت با ریسک کم در بازار می باشد. لذا با توجه به نوع محصول مورد نظر جهت تولید، ساختار گلخانه مشخص می گردد. حداقل مساحت که دارای توجیه اقتصادی و مقرون به صرفه باشد، 5000 مترمربع و برای مساحت بالاتر از 5000 مترمربع نیازمند به کنترل بیشتر پارامترهای محیطی (نور، دما، تهویه، رطوبت، دی اکسیدکربن، آفات و بیماری ها) می باشد.

روش

در دهه های گذشته گلخانه های تجاری در سطح وسیعی برای پرورش و تولید محصولات کشاورزی مانند انواع گل و گیاهان زینتی، سبزی ها و انواع میوه ها مورد استفاده قرار گرفته اند، نتیجه آن بهبود وضعیت زندگی افراد در بسیاری از کشورها و افزایش درآمد عمومی بوده است. علاوه بر موارد فوق در حال حاضر از گلخانه برای تولید نشا و نهال انواع گیاهان کشاورزی و صنعتی، نیز استفاده می شود و این جنبه از کاربری گلخانه به سرعت در حال افزایش است (کوهستانی و همکاران، 1394). منظور از تولید گلخانه ای کشت و کار انواع محصولات سالانه و دایمی است که در گلخانه ها با هدف بهره برداری اقتصادی انجام می شود. محصولات کشاورزی زیر پوشش موقت مانند کشت زیرپلاستیک تولید گلخانه ای محسوب نمی شود. منظور از گلخانه مکانی است که با ایجاد ساختمان با پایه های ثابت و سقف شیشه ای، پوشش پلاستیکی برای تولید محصولات سالانه یا دایمی در محیط تحت کنترل از نظر حرارات، رطوبت، نور و تهویه اختصاص یافته است (حسندوخت، 1384). باتوجه به نیاز روز افزون بازار، چه از نظر تولید گل و گیاهان زینتی و چه از نظر سبزیجات و صیفی جات خارج از فصل این روش تولید امروزه به یکی از سودآورترین بخش های کشاورزی تبدیل شده است که البته سرمایه گذاری اولیه فراوانی را نیز مطلب می کند. با توجه به سرمایه گذاری زیادی که در این زمینه صورت می گیرد فقدان مدیریت صحیح در احداث گلخانه، انتخاب مکان، نوع گلخانه و پوشش آن باعث عدم بهره وری مناسب از سرمایه و امکانات خواهد شد (یوسفی، 1359). لذا نکاتی که باید برای احداث گلخانه مدنظر قرار بگیرد به شرح ذیل می باشد (مختاری، 1397):

• مرحله اول: اولین و مهمترین گام این است که گلخانه یک واحد تولیدی و تجاری است. پس باید پذیرفت که هیچ تجارتی را صرفاً با اطلاعات تئوری نمی توان به نتیجه رساند و کسب مهارت علمی کارآموزی های جدی نیاز است. از دید پیشکسوتان فن گلخانه داری، طی دوره کارآموزی یک تا دو ساله جهت افرادی که تازه وارد می شوند، الزامی است.
• مرحله دوم: جهت سرمایه گذاری در هر کار تجاری انجام مطالعات اقتصادی و فنی اجتناب ناپذیر است و عملاً نتایج طرح موردنظر راهنمای سرمایه گذار می باشد. به منظور احداث گلخانه سرمایه قابل دسترس شامل منابع بانکی و شخصی، مهارت های مدیریتی، آموزش های فردی، نوع فعالیت یا تجارت (عمده، صنعتی یا جزئی)، شرایط محیطی محصول مورد کشت، وضعیت بازار یا بازارهای قابل دسترس، دسترسی به نیروی انسانی کارآمد از مواردی هستند که باید مورد مطالعه قرار بگیرند. البته انجام مطالعات صحرایی نقشه برداری و مطالعات توپوگرافی، هواشناسی، خاک، آب، دسترسی به سوخت مطمئن، دسترسی به جاذه های اصلی بسیار مهم و لازم می باشد. لذا هر چقدر وقت و هزینه در برآورد دقیق و تهیه طرح مطالعاتی منطبق بر واقعیت صرف شود ارزشمند خواهد بود.
• مرحله سوم: فاکتور مهم دیگر در گلخانه، سازه گلخانه می باشد. سازه گلخانه دارای معیارها و استانداردهای مشخصی است که در کشورهای پیشرفته تر در گلخانه کلیه سازندگان ملزم به رعایت آن می باشد. سازه های گلخانه ای در هر اقلیم تفاوت هایی دارند که به طور مستقیم بر عملکرد محصول، هزینه های تولید و مدیریت گلخانه تاثیرگذار است. از آنجا که گلخانه یک موجود زنده محسوب می گردد و نمی توان صرفاً از دیدگاه معماری به آن نگاه کرد، بررسی و تحقیق در این خصوص نیازمند یک کار گروهی بین متخصصین در رشته های مختلف از جمله کشاورزی، عمران، مکانیک و کامپیوتر است. به هر حال در این مرحله یعنی ساخت سازه، مطالعه و مشاوره تخصصی با صاحبنظران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کلیه متخصصین و صاحبنظران در امر گلخانه داری بر این عقیده هستند که ساخت صحیح و درست گلخانه ضامن دستیابی به 50 درصد از موفقیت است. این امر به طور مستقیم در مدیریت تولید محصول و گلخانه دخالت دارد. مشکلاتی همچون شیوع بیماری های قارچی، افت کیفیت و کمیت محصول و کنترل آفات و مدیریت انرژی در یک گلخانه مطلوب و استاندارد قابل حل خواهد بود و در یک سازه غیر استاندارد در خصوص این مسائل با دشواری های فراوان روبه رو خواهد شد.
• مرحله چهارم: مرحله آخر تجهیز گلخانه می باشد که شامل سیستم های مختلف حرارتی، برودتی، آبیاری، تغذیه گیاهی و کنترل است. سهل انگاری در این موارد نیز می تواند هزینه های تولید، تعمیر و نگهداری را تا 50 درصد و حتی بیشتر افزایش دهد. در صورت انتخاب یک سیستم گرمایشی بدون محاسبات تغییر ممکن است مصرف سوخت تا 40 درصد افزایش یابد ضمن اینکه می تواند با انتشار گازهای سمی خطرات جدی برای محصول ایجاد نماید. بکارگیری سیستم تهویه و سرمایش بدون بررسی جوانب فنی آنها اتلاف سرمایه و هزینه های دائمی نتیجه دیگری به دنبال نخواهد داشت. از طرفی بکارگیری درست تجهیزات و تاسیسات مورد نظر نیازمند یک سیستم کنترل خودکار می باشد تا خطاهای انسانی را به حداقل کاهش دهد و هزینه های مربوطه در حدود قابل توجهی کاهش یابد.

با توجه به چهار مرحله ای  که در بالا شرح داده شد میتوان به این نتیجه رسید که گلخانه یک سازه با ابعاد مختلف و زنده محسوب می گردد که هر جزء آن اثرات مستقیمی بر رشد محصول و نهایتاً کیفیت جمعیت و مدیریت محصول دارد و اثر خود را در افزایش سود و کاهش هزینه ها نشان می دهد (مختاری، 1397).

لازم به ذکر است یک بررسی اجمالی بر کشورهایی داشته باشیم که به وسیله تولیدات گلخانه ای به پیشرفت فوق العاده ای دست یافته اند. به عنوان مثال هلند دومین صادرکننده محصولات کشاورزی بعد از آمریکا است درحالیکه زمینهای کشاورزی آمریکا 270 برابر هلند می باشد و نیز بزرگترین صادرکننده گوجه فرنگی، سیب زمینی و پیاز و دومین صادرکننده سبزیجات در دنیا است و یک سوم تجارت جهانی دانه های سبزیجات خوراکی از هلند سرچشمه می گیرد و این موفقیتها فقط در 94کیلومترمربع گلخانه به دست آمده است. لازم به ذکر است که راز موفقیت هلند استفاده از تکنولوژیهای برتر و گلخانه های پیشرفته کشاورزی است. این تکنولوژیها برداشت در سطح هکتار را به شدت افزایش داده است. کشور بعدی منطقه آلمریا در جنوب اسپانیا برخلاف بسیاری از مناطق اروپا از سرسبزی کمتری برخوردار بوده و دارای شرایط آب و هوایی خشک تری است. این منطقه از اسپانیا که در سواحل شمالی دریای آلبوران قرار گرفته از بهره وری پایین تری در محصولات خود برخوردار است و رطوبت کم موجود در خاک آن بر این امر افزوده است. اما کشاورزان این منطقه در مقابل این شرایط آب وهوایی کوتاه نیامده و سعی در رفع این مشکلات داشته اند و سرانجام به خوبی توانسته اند رویای خود در این زمینه را جامه عمل بپوشانند و کشاورزی را در منطقه خود گسترش دهند و نام منطقه خود را جهانی کنند. آنها توانسته اند با ایجاد گلخانه ها در حجم انبوه به تولید انواع محصولات صیفی و سبزی بپردازند و علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار در منطقه خود، ارز آوری خوبی برای کشور خود داشته باشند. این منطقه از اسپانیا که به دریای پلاستیک معروف است توانسته است سهم مهمی در اقتصاد کشور اسپانیا داشته باشد و نقش اجتماعی این منطقه را افزایش می دهد. منطقه ای که یکی از چندین تولید کننده انواع صیفی در قاره اروپاست و در حال حاضر متراکم ترین منطقه گلخانه ای جهان است که بیش از 50 سال از تاسیس اولین گلخانه آن میگذرد. لذا گلخانه های این منطقه از اسپانیا توانسته درآمد خوبی را برای کشاورزان ایجاد کند که ناشی از بهره وری بالای آنها در مقایسه با سایرین بوده است. ایم موضوع سبب شده که عایدی گلخانه ها در مقایسه با سایر گلخانه های اسپانیا بالاتر باشد و از ارزش بیشتری برخوردار باشد. این گلخانه ها در مقایسه با گلخانه های کشور هلند به عنوان یکی از مطرح تریم کشورها در این حوزه، انرژی کمتری مصرف می کنند و این موضوع سبب شده گلخانه های آلمریا از یک فرصت و مزیت رقابتی خوبی در بازارهای اروپا برخوردار شوند و فرصتی طلایی را برای فاصله گرفتن اقتصاد اسپانیا از رکود ایجاد کنند. در این بین کشور چین نیز در سال های اخیر با بکارگیری تکنولوژی مدرن موفق به تولید محصولات ارگانیک و باکیفیتی شده است که در این راستا یکی از اقدامات شگفت انگیز دولت چین در بخش کشاورزی تبدیل بخشی از بیابان پهناور گبی به گلخانه است. این بیابان یکی از پهناورترین بیابان های آسیا واقع در شمال و شمال شرقی کشور چین است که در این طرح از 17نوع تکنولوژی مدرن در صنعت کشاورزی استفاده شده است. بی شک بدون آشنایی و بکارگیری تکنولوژی نوین، دست یافتن به موفقیت و تبدیل شدن به قدرت جهانی در بخش کشاورزی برای این کشور رویایی بیش باقی نمی ماند. با توجه به مطالب فوق سعی شده است که در این پژوهش به بررسی انواع سرمایه گذاری ها و گلخانه ها و همچنین مراحل مورد نیاز برای ایجاد گلخانه و تولیدات محصولات گلخانه ای در کشور و مزیت های آن برای رونق اقتصادی و کارآفرینی پرداخته شود.

نتایج

کشاورزی از بخش های مهمی است که در تولید اشتغال نقش بسزایی دارد، امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی کشاورزی گلخانه ای پیشرفت چشمگیری داشته به طوری که با استفاده از این روش میزان اشتغال زایی و سود دهی کشاورزی افزایش یافته است. اما اهمیت توجه به پروژه های گلخانه ای در این است که کشت سنتی امکان تولید زیادی ندارد در حالی که با استفاده از سیستم های علمی گلخانه ای می توان در 12 ماه سال داشت، این در حالی است که با افزایش سطح زیر کشت گلخانه ای نه تنها تولیدات کشاورزی افزایش خواهد داشت بلکه اشتغال گسترده تری در کشور ایجاد می شود و همچنین از اشتغالزایی فصلی به اشتغالزایی دائم تغییر پیدا می کند (خاشعی سیوکی و خاشعی سیوکی، 1396).

شهریاری و همکاران (1395)، تولید محصولات گلخانه ای، سیستم تولید کشاورزی به صورت فشرده می باشد (Challa, 2001). چرا که در مقایسه با سیستم های باز تولید نیروی کار و مواد بیشتری مورد نیاز است. بدلیل سرمایه گذاری و هزینه های تولید بسیار بالاتر در گلخانه نسبت به مزارع، روش های مورد استفاده برای تولید محصولات گلخانه ای نیاز به کارآمدی و بازده بیشتر نسبت به آنچه که در سیستم های سنتی مزارع استفاده می شود، دارد. محصول تولیدی در گلخانه باید ارزش بالایی داشته باشد و در سیستم تولیدی کارآمد رشد کند تا عملکرد بالا در رابطه با هزینه های تولید حاصل شود (Rodriguez et al, 2007). در همین راستا محصولات جدید و لوکس همچون انواع ارقام گوجه فرنگی گیلاسی، کلم تکمه ای، طالبی و … می توانند بازارهای جدید را برای تولیدکنندگان محصولات گلخانه ای باز کنند. از مهمترین اهداف کشت های گلخانه ای می توان به تولید محصول در محلی که آن محصول تولید نمی شود و تولید در زمانی که کشت محصول در هوای آزاد غیرممکن است اشاره کرد. مزایای کشت گلخانه ای شامل: افزایش تولید در واحد سطح (کمینه 10برابر هوای آزاد)، تولید بیش از یک محصول در سال، افزایش کیفیت محصول تولیدی (کنترل بهتر آفات و بیماری ها با روش های کنترل بیولوژیکی و کاهش مصرف سموم که باعث افزایش کیفیت محصول و افزایش صادرات و حفظ محیط زیست می شود)، صرفه جویی در مصرف آب (با آبیاری تحت فشار)، استفاده اراضی غیرقابل کشت با روش آبکشت، عدم وابستگی تولید به شرایط محیطی و امکان بازاریابی مناسب و تنظیم برنامه کشت مطابق با نیاز بازار، تداوم بازار کار و تولید محصول در تمام فصل های سال با توجه به امکان کنترل عوامل محیطی و تنظیم شرایط مورد نیاز گیاه (استفاده از اوقات بیکاری کشاورزان در پاییز و زمستان)، آزادسازی زمین های کشاورزی برای گیاهان استراتژیک مثل گندم، کاهش جذب فلزات سنگین توسط گیاهان و حفظ سلامت جامعه با روش آبکشت که امکان جذب کمتر این عناصر را فراهم می کند، جلوگیری از تغییر کاربری زمین برای ساختمان (به علت سودمند بودن تولید گلخانه ای)، جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهر با احداث گلخانه و کشت در محیط های کنترل شده، ایجاد کشاورزی شهری زیرا شهرنشینان نیز با داشتن اندکی فضا در محل کار و یا سکونت خود قادر خواهند بود که به احداث گلخانه هایی در ابعاد مختلف بپردازند و به این طریق به تولید محصولات کشاورزی با کیفیت بپردازند، بطوریکه در حال حاضر بخش قابل توجهی از نیاز مواد غذایی از همین کشاورزی شهری تولید و تامین می شود و بدین ترتیب نه تنها به افزایش تولید مواد غذایی می انجامد بلکه باعث اشتغالزایی و منبع درآمد برای خانواده های شهری شده است.

بحث و نتیجه گیری

سرمایه گذاری در تولید همیشه از سودآورترین کارها در حوزه اقتصاد بوده و هست و در این میان صنعت کشاورزی جایگاه ویژه ای دارد. لذا برای اینکه بتوان در این صنعت، تولید پربازدهی داشت با توجه به اینکه ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد و با کمبود آب و بحران آب به دلیل بارندگی های کم سال های اخیر و تبخیر زیاد مواجه است بنابراین تولید گلخانه ای می تواند بهترین سرمایه گذاری با بازده بالا در بخش کشاورزی باشد. در واقع با برنامه ریزی صحیح و استفاده بهینه از نهاده های کشاورزی (خاک، آب، بذر، عوامل محیطی) و مکانیزه کردن فعالیت های کشاورزی می توان تهدیدها و نقاط ضعف فوق را در بخش کشاورزی به نقاط قوت تبدیل کرد. بنابراین کشت محصول در گلخانه یکی از بهترین روش هایی است که امکان مدیریت درست نهاده های کشاورزی را فراهم کرده و محدودیت های موجود را تا حد زیادی رفع میکند، و از طرفی مهمترین مزیت هایی که گلخانه ها ایجاد میکنند عبارتند از استفاده از حداقل زمین برای تولید محصول و اشتغالزایی بیشتر، تولید محصول بیشتر در واحد سطح، امکان تولید محصول در خارج از فصل، پیش رس کردن محصول، تنظیم برنامه کشت مطابق با نیاز بازار، افزایش کیفیت محصول در شرایط گلخانه و افزایش کارایی آب است. لذا سرمایه گذاری و توجه هر چه بیشتر به ایجاد گلخانه ها و تولیدات محصولات کشاورزی در گلخانه، ضمن کاهش مصرف آب کشاورزی، افزایش کیفیت محصول و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی که نقش مهمی در کاهش واردات و افزایش صادرات این محصولات به خارج از کشور به همراه خواهد داشت، میتوان شاهد اشتغالزایی و رونق اقتصادی و کارآفرینی در کشور نیز بود.

منابع

• احمدی، ن. ا. بناکر، ا. (1390). مصرف انرژی درگلخانه ها و راهکارهای افزایش کارایی انرژی مصرفی. اولین کنفرانس رویکردهای نوین در نگهداشت انرژی.
• تصدیقی، ب. عزیزخانی، ف. مهری پرگو، و. (1386). چالش های سرمایه گذاری خصوصی در ایران. فصلنامه پژوهشی مجلس، سال13، شماره52، صفحات 7-6.
• حسندوخت، م. ر. (1384). مدیریت گلخانه (تکنولوژی تولید محصولات گلخانه ای). انتشارات مرز دانش.
• خاشعی سیوکی، ح. خاشعی سیوکی، ع. (1396). بررسی میزان اشتغال و تولید کشاورزی گلخانه ای در مقایسه با کشاورزی سنتی. اولین همایش ملی فرصت های نوین تولید و اشتغال بخش کشاورزی در شرق کشور (در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی). دانشگاه بیرجند.
• شهریاری، ب. شیردل، م. صالحی اردلی، ز. غلامی، ح. (1395). تولید محصول سالم، حفظ سلامت جامعه و محیط زیست با اتخاذ سیستم های کشاورزی پایدار. کنگره پیشگامان پیشرفت، سازمان ها و مراکز دولتی و عمومی.
• کاظمی، ا. ابوذری، ا. طهماسبی، ق. (1391). بررسی ابعاد سرمایه گذاری خصوصی در بخش کشاورزی روستایی. همایش ملی توسعه روستایی.
• کوهستانی، ح. حبیب نژاد لوجندی، س. صالحی تپوک، ر. (1394). تحلیلی بر جایگاه شهرک های گلخانه ای در توسعه بخش کشاورزی. اولین کنگره ملی توسعه و ترویج مهندسی کشاورزی و علوم خاک ایران.
• مختاری، م. ج. (1397). نکات فنی برای احداث گلخانه. پایگاه مقالات و اخبار کشاورزی.
• یوسفی، ا. (1359). کشت گلخانه ای؛ یک انتخاب یا یک راهبرد. سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، مدیریت روابط عمومی و بین الملل.
• Challa, H. (2001). Crop models for greenhouse production systems. Paper presented at the IV International Symposium on Models for Plant Growth and Control in Greenhouses: Modeling for the 21 st Century-Agronomic. 47-53.
• Rodriguez, J.C., Shaw, N.L., & Cantliffe, D.J. (2007). Influence of plant density on yield and fruit quality of greenhouse-grown Galia muskmelons. Hort Technology, 17(4), 580-585.

The Second National Conference on Agricultural Industry and Commercialization with emphasis on research and development in enterprises and related industries

Investing in greenhouse products and its effects on economic prosperity and entrepreneurship

1.Ebrahim Payandeh najaf abadi (Chairman of the Board of the Successful Business World Institute)

2.Donya Ain ali varnos faderani (CEO of Successful Business World Institute)

Abstract:

This study aims to investigate investment in greenhouse production and its effects on economic prosperity and entrepreneurship. The method of data collection is the method of document mining and referring to databases and the method of data analysis is inferential. The results of this study show that agriculture is one of the most important parts of the economic system, so the development of this important is of considerable importance. On the other hand, it should be noted that the water crisis and the significant reduction of water resources is a major challenge for all countries, so it is necessary to emphasize on increasing water efficiency in practice. Therefore, to deal with the country’s water stress, developing greenhouse crops as an alternative to traditional crops will be a way out of this serious challenge. Greenhouse cultivation as an advanced method can be a safe way for agricultural prosperity, especially in low water areas. Contrary to popular belief, the products of this type of cultivation, due to the control of pests and diseases, as well as suitable environmental conditions and more careful care, are of high quality and can be a good alternative to traditional crops because greenhouse cultivation due to the ability to control environmental conditions. Plant growth in different seasons and optimal use of land, water, agricultural inputs, is one of the best methods of agricultural production, which in the case of a central program and principled support with appropriate value-added, direct and indirect job opportunities, control overhead costs And improves the production index and thus can lead to economic prosperity and entrepreneurship in the country.

Keywords: Investment, greenhouse production, economic prosperity, entrepreneurship.